8. Is angst echt een slechte raadgever?

Een bekend spreekwoord zegt dat angst een slechte raadgever is. Ik vraag me af of dit wel klopt.
Aan de ene kant is angst nuttig. Het is een instrument om te overleven, ontstaan in de lange evolutie van mens en dier. Angst wijst op gevaar en bereidt het lichaam voor om te vechten of te vluchten. Maar angst gaat ook gepaard met een vernauwd bewustzijn en beperkt je bewegingsruimte: je bent alleen maar bezig met het gevaar dat je ziet. Door angst bevangen kun je niet rustig meer nadenken waardoor het belemmerend kan werken.

In mijn situatie heeft een vorm van angst (onrust, bezorgdheid) er wel voor gezorgd dat mijn borstkanker is ontdekt. Ik ben blij dat ik mijn intuïtie uiteindelijk (wel na een flink aantal maanden) serieus heb genomen en naar de huisarts ben gestapt. En dat ik me daar niet met medicijnen voor mijn te hoge bloeddruk heb weg laten sturen. Die angst is voor mij een zeer goede raadgever geweest.
Maar hoe ga ik nú met angst om, nu de belangrijkste behandelingen achter de rug zijn (ik krijg alleen nog immunotherapie) en ik tumorvrij lijk te zijn. Terwijl er tegelijk is gezegd dat ik een verhoogde kans heb op terugkeer van de kanker. Een andere bekende uitspraak luidt immers: ‘een mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest’. Gelukkig brengt het woord ‘dikwijls’ een mooie nuance aan.

Tegenwoordig krijg je na de behandeling niet meer op gezette tijden een scan om te weten of de kanker al dan niet teruggekomen is. Onderzoek zou hebben uitgewezen dat dit geen meerwaarde heeft. Alleen als er een indicatie voor is (op fysiek en psychisch gebied) kan een scan worden aangevraagd.
Ik vind dat op zich logisch klinken, elke situatie is zo uniek dat het zonde is (qua kosten en fysieke/psychische belasting) om daar voor iedereen een eenduidig beleid in te voeren. Tegelijk ligt de bal dan wel grotendeels bij de patiënt; die moet bepalen wanneer hij/zij aan de bel trekt en het zo brengt dat bepaalde klachten serieus worden genomen. Het contact en het onderlinge vertrouwen tussen arts en patiënt is m.i. dan cruciaal.

Ik wil niet overkomen als iemand die bij elk pijntje in paniek is en gelijk naar het ziekenhuis rent. Ik ben nooit zo’n persoon geweest en dat wil ik graag zo houden. Aan de andere kant weet ik dat mijn intuïtie vaak klopt. En weet ik ook dat er een reële kans is op terugkeer. Dan vind ik het extra moeilijk om bv. langdurige en pittige rugklachten af te doen als iets dat vanzelf weer zal overgaan. Mij lukt het op dit moment in ieder geval niet om mijn onrust aan de kant te zetten, hoezeer ik me dit ook had voorgenomen.

Vandaag heb ik gemerkt dat ik in de gelukkige omstandigheid verkeer dat mijn zorgen en klachten zeer serieus worden genomen. Nadat ik voor mijn immunotherapie op de dagbehandeling oncologie was geweest werd ik door een van de verpleegkundigen gebeld. Ze had mijn verhaal met de oncoloog besproken waarop hij gelijk had besloten toch alvast een PET-scan aan te vragen. Binnenkort word ik over het tijdstip teruggebeld. Pas toen ik opgehangen had merkte ik wat voor opluchting dit bericht veroorzaakte. Ik ben ontzettend blij dat er goed naar me wordt geluisterd, dat alles wat ik vertel serieus opgepakt wordt. Dat geeft veel vertrouwen voor het vervolg.
En nu het onderzoek en de uitslag nog afwachten……