Mijn laatste blog: waar vind ik troost?

Deze blog is op 1 januari gepubliceerd.

Update 12 januari: Christa is in het hospice overleden en is naar haar laatste rustplaats gebracht. De familie ontvangt uw herinneringen aan haar graag op www.memori.nl/christa-van-werkum

Lieve mensen,

Waar vind je troost wanneer je weet dat een dierbare binnenkort komt te overlijden? Waar vind je troost wanneer je eigen leven binnenkort stopt? Vandaar mijn laatste blog over troost. Met hulp van mijn lieve vriendin Gerda in het hospice geschreven. Mijn leven stopt binnenkort, dat van jullie gaat hopelijk nog even door. Dank voor alle fijne contacten, samenwerking, waardering en bovenal liefde die ik mocht ontvangen. Ik wens een ieder die dit leest alle goeds, veel liefde en troost!

Hartegroet,

Christa

Intro

Waar vind je troost wanneer je weet dat een dierbare binnenkort komt te overlijden? Waar vind je troost wanneer je eigen leven binnenkort stopt? Wie of wat kan ons troosten in de aanblik van de eindigheid van ons bestaan? Of is sterven juist een reden tot vreugde, omdat je dan verlost bent van al je aardse ongemakken en is het misschien toch waar van die hemelpoort waar ze klaar staan om ons liefdevol te ontvangen? Al dan niet in de liefdevolle armen in het koninkrijk God.

Onbekend terrein

Net zoals rouwen over het leven wat ik niet meer ga meemaken voor mij onbekend terrein is, is zoeken naar troost in verband met mijn aanstaande overlijden en het aardse verlies van al mijn dierbaren opnieuw een zoektocht. Hoe doe je dat dan? Rouwen over wat straks niet meer is, dat ik er straks niet meer ben en dat jullie leven doorgaat zonder mij. Ook nu zoek ik naar bronnen van kracht en inspiratie. Een aantal daarvan deel ik graag met jullie in deze laatste blog.

Kleine troost

Soms is er maar weinig nodig om troost te ervaren. Bijvoorbeeld een mooie zonnebloem op tafel, een lieve vriendin die een nachtje komt logeren in het hospice, een nachtverpleegster die een kopje thee brengt wanneer ik ’s nachts lig te huilen, een noveenkaars die brandt in de nacht.

Woorden van troost

Tish Warren, een Amerikaanse priester verbonden aan de Angelicaanse kerk schreef een prachtig boek met als titel 'Bidden in de nacht' over de alledaagse menselijke kwetsbaarheid, lijden en Gods schijnbare afwezigheid. Waar vinden we troost als we ’s nachts piekerend wakker liggen? Hoe kunnen we God vertrouwen als alles om ons heen donker is? In haar gebeden put zij uit de aloude Completen:

Waak, lieve Heer, over wie werken, waken of wenen vannacht, en laat uw engelen hen behoeden die slapen. Zorg voor de zieken, Heer Christus;  geef rust aan vermoeiden, zegen de stervenden, troost wie lijden, heb medelijden met wie beproefd worden, bescherm wie blij zijn, en dat alles omwille van uw liefde. 

Amen.

(Anonymous, Book of Common Prayer)

Voor iedereen

Dit troostrijke gebed is eigenlijk voor iedereen. Voor gezonde en zieke mensen, voor lijdende en blije mensen, voor wie werken, wenen of waken. Dus niet alleen voor mij als stervende, maar ook voor mijn dochters en mijn lieve familie en vrienden die ik nog een lang en gelukkig leven toewens.

Troost zoeken is van alle tijden

Vele oude wijsgeren zijn ons voorgegaan in de zoektocht naar troost. Anselm Grün beschreef er een paar in zijn 'Troostboek voor lichaam en ziel' (2017). Hij laat zich daarbij inspireren door Thomas van Aquino (begin 13e eeuw) en monnik-psycholoog Evagrius Ponticus (4e eeuw). Beide menen dat het lichaam een bron van troost is. En dat het lichaam invloed heeft op de ziel en andersom. Thomas van Aquino spreekt in dit verband over 7 vertroostingen:

·     (Levens)lust maakt het leven levendig

·     Tranen veranderen droefheid

·     Medelijden verlicht onze last

·     aanschouwen van de waarheid maakt ons vrij

·     Slapen verfrist lichaam en geest

·     Baden en reinigen stimuleren

·      Gebed verenigt ons gebed met God

Het strekt te ver om uitgebreid deze vertroostingen en die van Evagrius te beschrijven, voor meer informatie zie de literatuurlijst onderaan.

De tien persoonlijke vertroostingen van Anselm Grün

Anselm Grün (Duitse Benedikter pater en schrijver van spirituele boeken en geestelijk verzorger en trainer van contemplatieve trainingen) voegt aan de eerdere genoemde vertroostingen van een aantal wijze mensen nog tien persoonlijke toe, te weten:

·     Wandelen – gelijkmatig lopen met heel je lichaam

·     In de natuur – in harmonie met jezelf

·     Muziek – een weg naar de bodem van je ziel

·     Spelen – uiting geven aan een dieper verlangen

·     Lezen – in andere werelden duiken

·     Herinnering – kostbare schat van ons hart

·     Thuis zijn – troost die de ziel raakt

·     Stilte – in de ruimte van het pure zijn

·     Gesprek – ik voel me begrepen, wij begrijpen elkaar

·     Wijn – mystieke vreugde in een kostelijke tijd

Tot slot

Troost vinden bij verdriet is een persoonlijke weg. Wat kan je doen als het niet goed met je gaat? Wat helpt als je verdrietig bent of verward? Uit welke bronnen kan je dan nieuwe kracht putten? Laat je inspireren door wat goed is voor jouw lichaam en ziel. Ik wens mezelf en jullie veel troost toe, een leven lang en daarna.

Hartegroet, 

Christa

Meer weten:

Grün, A. : Troostboek voor lichaam en ziel (2017, uitgeverij Kok)

Stolp, H. : Troostboek. Woorden van kracht, moed en inspiratie (2016, uitgeverij AnkhHermes)

Uitgeverij Plint: dood gewoon gaan hemelen (gedichten 2021)

Warren, T. : Bidden in de nacht. Voor wie werken, waken en wenen (2021, uitgeverij Van Wijnen)

Whyte, R. : Troostwoorden, de onderliggende betekenis van alledaagse woorden (2022, uitgeverij Kokboekencentrum)

Christa blogt. Ben je geïnteresseerd in mijn eerdere blogs over rouw, lees dan https://christablogt.blogspot.com/2024/07/blog-46-kostbare-tijd.html en volgende.