Behandeling van overgangsklachten

Heb je last van overgangsklachten? Misschien is er iets aan te doen. Je kunt bijvoorbeeld soms extra hormonen krijgen. Ook mindfulness, cognitieve gedragstherapie en acupunctuur kunnen helpen. 

Lees op deze pagina over:

• behandeling met hormonen
• behandeling met andere medicijnen
• behandeling door een psycholoog
• mindfulness
• yoga
• acupunctuur
• verdoving van een zenuwknoop tegen opvliegers
• isoflavonen (fyto-oestrogenen)
• cimicifuga racemosa (zilverkaars)

Behandeling van overgangsklachten met hormonen

Heb je veel last van overgangsklachten, bespreek dat dan met je (huis)arts. Misschien kun je hormonen krijgen met extra oestrogeen. De behandeling met hormonen heet hormoonsuppletietherapie.

Meer informatie over hormonen tegen overgangsklachten lees je op  Thuisarts op deze pagina’s:

• Ik wil misschien hormonen gebruiken tegen opvliegers in de overgang
• Ik heb klachten van mijn vagina door de overgang.

Heb je een hormoongevoelige kanker (gehad)? Dan kun je geen behandeling met extra hormonen krijgen. Wel zijn er vaak andere manieren om iets tegen overgangsklachten te doen, zoals gezond leven, cognitieve gedragstherapie en mindfulness.

Behandeling van overgangsklachten met andere medicijnen

Soms kan hormoontherapie niet of wil je geen hormoontherapie. Dan schrijft de arts soms andere medicijnen voor. Dit hangt af van de klachten die je hebt, en hoe erg die zijn.

Behandeling door een psycholoog bij overgangsklachten

Als je wilt, kan je huisarts je doorsturen naar een psycholoog of psychotherapeut. Die kan je helpen om beter te leren omgaan met je situatie. Je kunt dan een behandeling krijgen die cognitieve gedragstherapie heet. Of ‘acceptance and commitment therapy’. 

Cognitieve gedragstherapie (CGT) 

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een vorm van psychotherapie. De behandeling helpt tegen lichamelijke klachten, zoals opvliegers. Die worden door de behandeling vaak minder. Dat is wetenschappelijk bewezen. 

Verder kan CGT goed helpen bij andere klachten door de overgang, zoals stress, stemmingswisselingen, gevoelens van somberheid en depressie, angst- en paniekklachten, vermoeidheid, vergeetachtigheid en minder zin hebben in seks. Veel vrouwen gaan door de behandeling ook beter slapen en zijn daardoor minder vermoeid.

In de therapie sta je stil bij wat je denkt en doet als je bijvoorbeeld opvliegers hebt. Je leert hoe je je gedachten en gedrag kunt veranderen, zodat de opvliegers minder worden.

Acceptance and Commitment Therapy (ACT)

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is ook een vorm van psychotherapie die kan helpen bij overgangsklachten. 

Deze therapievorm is gericht op acceptatie. Je leert om niet langer te vechten tegen vervelende gedachten, emoties en lichamelijke sensaties. Hierdoor kun je je aandacht richten op de dingen die je ècht belangrijk vindt in je leven.

Mindfulness bij overgangsklachten

Mindfulness is aandacht hebben voor het hier en nu. Je staat stil bij wat je op dit moment ervaart, zonder oordeel. Hierdoor kun je meer rust en minder spanning ervaren. 

Mindfulness beoefenen leer je het beste via een mindfulness-training. Zo’n training bestaat meestal uit groepsbijeenkomsten van 8 weken. Er zijn ook individuele en online trainingen. Lees verder over mindfulness bij kanker.

Nieuwsgierig of mindfulness effect heeft op je? Doe dan de oefening 3 minuten ademruimte.

Yoga bij overgangsklachten

Yoga kan helpen om overgangsklachten te verlichten.

Yoga bestaat uit verschillende onderdelen: 

• houdingen en bewegingen
• oefeningen om je adem te verbeteren en te kalmeren
• ontspanningsoefeningen
• meditatie en mindfulness

Er zijn verschillende vormen van yoga. Kijk welke vorm het beste bij jou past. 

Lees verder over yoga bij kanker.

Acupunctuur bij opvliegers

Acupunctuur is een behandeling waarbij de behandelaar met heel dunne naalden op acupunctuurpunten in je lichaam prikt. Het doel is processen in lichaam en geest te veranderen.

Als je geen hormonen wilt of mag, dan kun je proberen of acupunctuur helpt tegen je overgangsklachten. Acupunctuur kan ook een optie zijn als het aanpassen van je leefstijl onvoldoende helpt tegen opvliegers.

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar acupunctuur bij opvliegers. De resultaten zijn wisselend. Soms is er bewijs dat het klachten kan verlichten, maar soms ook niet. 

Wil je proberen of acupunctuur bij jou helpt? Overleg dan altijd met je behandelend arts. Samen kunnen jullie kijken of acupunctuur in jouw situatie veilig is. 

Kies altijd een acupuncturist die is aangesloten bij een erkende beroepsvereniging. Zo weet je zeker dat de behandeling op een veilige manier gebeurt. 

Goed om te weten: een behandeling met acupunctuur zit niet in het basispakket van de zorgverzekering. Als je een aanvullende verzekering hebt, kun je de behandeling meestal wel (voor een deel) vergoed krijgen. Meer over acupunctuur bij kanker.

Bekijk ook: de video van Elles over acupunctuur bij opvliegers.

Verdoving van een zenuwknoop tegen opvliegers (ganglion-stellatumblokkade) 

Een ganglion stellatum is een zenuwknoop in de hals, vlak naast de adamsappel. Deze zenuwknoop lijkt een belangrijke rol te spelen bij opvliegers. 

Als je ernstige opvliegers hebt met heftige zweetaanvallen, kan de pijnarts in het ziekenhuis de zenuwknoop verdoven. De arts plaatst dan een naaldje op de plek van de zenuwknoop. Via dat naaldje krijg je een verdovingsmiddel ingespoten, dat de zenuwknoop tijdelijk verdooft. Hierdoor kunnen je opvliegers minder worden. 

De behandeling kan een paar maanden tot een half jaar werken. Daarna komen de opvliegers vaak geleidelijk weer terug. Je kunt dan opnieuw een injectie krijgen. 

Je krijgt altijd eerst een testje met een verdovingsmiddel dat voor een korte tijd werkt (proefblokkade). Zo kan de arts bepalen of de behandeling zinvol is. De verdoving werkt namelijk niet bij iedereen.

Goed om te weten: een ganglion-stellatumblokkade tegen opvliegers is een nieuwe behandeling. Er is nog meer wetenschappelijk onderzoek nodig naar de effectiviteit van de behandeling. Vraag vooraf aan je zorgverzekeraar of je de kosten vergoed krijgt.

Isoflavonen (fyto-oestrogenen)

Isoflavonen zijn voedingsstoffen uit planten. Ze hebben een vergelijkbare werking als het hormoon oestrogeen. Maar dan wel veel zwakker. Ze heten ook wel fyto-oestrogenen of plantaardige oestrogenen. 

Isoflavonen komen vooral voor in soja, maar bijvoorbeeld ook in lijnzaad of rode klaver. De drogist of apotheek verkoopt isoflavonen ook als voedingssupplement tegen overgangsklachten. Het gaat dan om tabletjes met een hoge dosering isoflavonen. 

Goed om te weten: er is niet genoeg wetenschappelijk bewijs dat isoflavonen en andere voedingssupplementen ook echt werken tegen overgangsklachten. 

Gebruik je een hoge dosis isoflavonen, dan kunnen ze bijwerkingen hebben, zoals vaginale bloedingen na de overgang of leverontsteking. Overleg daarom altijd met je arts of verpleegkundige als je isoflavonen wilt gebruiken. Of vraag advies aan een verpleegkundig overgangsconsulent. Lees op voedingscentrum.nl verder over isoflavonen en fyto-oestrogenen.

Heb je borstkanker (gehad)? Gebruik deze supplementen dan niet. Mogelijk verhogen ze het risico op borstkanker en de groei van borstkanker tijdens en na de overgang. Artsen weten daar nog te weinig over. Gewone soja mag wel, maximaal 2 tot 3 porties per dag. Lees op Voeding & Kanker Info van WKOF verder over soja en borstkanker.

Zilverkaars (cimicifuga racemosa)

Bij milde overgangsklachten kun je het kruidengeneesmiddel isopropanolic cimicifuga racemosa gebruiken. Dit kruidengeneesmiddel is te koop in de apotheek in Duitsland. Het bevat per tablet 2,5 mg zilverkaarswortelstok droog extract (6-11:1). De merknaam is Remifemin.

Dit kruidengeneesmiddel is goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het valt onder de geneesmiddelenwet. Aan kruidengeneesmiddelen worden strengere eisen gesteld dan aan voedingssupplementen.

Voedingssupplementen met zilverkaars worden niet aanbevolen.