Wat is een studie (trial) bij kanker?

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Ga je misschien meedoen aan een studie? Of wil je weten hoe wetenschappelijk onderzoek naar kanker werkt? Dat lees je op deze pagina.  

Bij veel kankersoorten zoeken artsen naar betere behandelingen. Daarom doen ze hier studies naar. Alleen zo wordt duidelijk of een andere of nieuwe behandeling beter is dan de standaardbehandeling. 

Andere termen voor studies naar nieuwe behandelingen zijn: een trial, medisch-wetenschappelijk onderzoek, klinische studie of experimentele behandeling. 

Goed om te weten: het doel van een studie is om patiënten in de toekomst een betere behandeling te geven. Het doel is meestal niet om de deelnemers zelf beter te maken. 

Lees op deze pagina over:

Studies (trials) naar een betere behandeling

Wetenschappelijk onderzoek bij kanker gaat vaak over een nieuwe behandeling. Zoals een nieuw medicijn of een andere operatie. Artsen onderzoeken dan of de nieuwe behandeling werkt. En of die minder bijwerkingen geeft dan de standaardbehandeling.  

Het onderzoek kan ook gaan over een aanpassing in een bestaande behandeling. Bijvoorbeeld dat je de behandelingen in een andere volgorde krijgt. Of een andere combinatie van medicijnen. 

Een nieuwe behandeling wordt eerst getest in het laboratorium en bij proefdieren. Als dat goed werkt, komt er onderzoek bij mensen met kanker. Dat gebeurt in een aantal stappen. 

Lees verder over de verschillende stappen (fasen) bij wetenschappelijk onderzoek.

Een studie bij kanker: hoe werkt dat?

Eerst maken de onderzoekers een uitgebreide handleiding voor het onderzoek: het onderzoeksprotocol. Dan worden er deelnemers gezocht. Daarna kan het onderzoek van start gaan. 

Lees verder over hoe een studie werkt.

Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO)

Een studie naar de behandeling van kanker moet heel precies en veilig gebeuren. Daarom is er een speciale wet die de deelnemers aan het onderzoek beschermt: de wet medisch-wetenschappelijk onderzoek. In deze wet staat bijvoorbeeld aan welke voorwaarden een wetenschappelijk onderzoek moet voldoen. En hoe de goedkeuring van de studie gaat. 

Goedkeuren gebeurt door een commissie: de Medisch-Ethische Toetsings Commissie (METC). En soms ook door de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO). In de commissies zitten bijvoorbeeld artsen, juristen, apothekers en verpleegkundigen.

Wie betaalt een studie?

Wetenschappelijk onderzoek is erg duur. Het geld voor onderzoek komt van:

  • een subsidie van een Nederlandse of Europese organisatie, zoals het onderzoeksinstituut NWO
  • een fonds zoals KWF of acties zoals Roparun of Alpe d’HuZes
  • de farmaceutische industrie: als een bedrijf dat medicijnen maakt een nieuw medicijn wil testen

Nieuwe behandelingen in de media

Regelmatig lees of hoor je over nieuwe behandelingen tegen kanker. Dat kan hoop geven. Maar soms gaat het over medicijnen die alleen bij dieren zijn getest. Vaak kun je die behandelingen nu niet krijgen omdat er nog veel onderzoek nodig is. Eerst moet duidelijk worden of de behandeling inderdaad geschikt en veilig is. Dat duurt soms jaren.

Feiten en fabels over studies

Soms hoor je wel eens dat het gevaarlijk is om mee te doen aan een studie. Of dat je geen goede behandeling krijgt als je niet meedoet aan een studie. Deze verhalen kloppen niet.

Lees veelgestelde vragen en antwoorden over studies.

Meer weten?

Lees verder op andere websites (7)
  • Brochure Medisch-wetenschappelijk onderzoek

    Informatie van de overheid over meedoen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek.

  • EU Clinical Trial Register

    Op deze Engelstalige website van de European Medicines Agency staan trials die in Europa plaatsvinden.

  • Cancer Trials Belgium

    Op deze Engelstalige website van de Belgian Society for Medical Oncology staan trials die in België plaatsvinden.

  • ClinicalTrials.gov

    Op deze Engelstalige website van de US National Institutes of Health staan trials die in de Verenigde Staten plaatsvinden.

  • Canadian Cancer Trials

    Op deze Engelstalige website van de Canadian Partnership Against Cancer staan trials die in Canada plaatsvinden.

  • Australian Cancer Trials

    Op deze Engelstalige website van de Australische overheid staan trials die in Australië plaatsvinden.

  • ToetsingOnline.nl

    Bekijk welke medisch-wetenschappelijk onderzoeken er op dit moment in Nederland gaande zijn.

Colofon

Met medewerking van:

IKNL

Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)

illustratie-deskundige-vrouw

Kim Hoeijmakers

Adviseur patiëntcommunicatie, IKNL

ervaringsdeskundigen-mensen

Mensen die kanker hebben (gehad)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl, Integraal Kankercentrum Nederland

Laatste update: februari 2025