Behandeling van kanker in het buitenland

Sommige mensen kiezen voor een behandeling van kanker in het buitenland. Denk jij daar ook aan? Laat je vooraf goed informeren. Deze pagina lezen is een goed begin.

Algemene vragen over behandeling in het buitenland:

• Waarom kiezen mensen voor een behandeling in het buitenland?
• In Nederland is er voor mij geen genezende behandeling meer mogelijk. Maar in het buitenland kan ik nog wel behandeld worden. Hoe kan dat?
• Waarom vinden Nederlandse artsen een behandeling tegen kanker in het buitenland soms geen goed idee?

Praktische vragen over behandeling in het buitenland:

• Betaalt mijn zorgverzekeraar de kosten van een behandeling tegen kanker in het buitenland?
• Ik wil me misschien in het buitenland laten behandelen tegen kanker. Hoe pak ik dat aan?
• Hoe kan ik in een ander EU-land een dokter of ziekenhuis vinden?
• Heb ik een verwijzing nodig voor een behandeling in het buitenland?
• Is er overleg tussen mijn Nederlandse arts en de buitenlandse arts?
• Waar krijg ik controle en nazorg na behandeling in het buitenland?
• Ik wil naar Duitsland voor mijn behandeling, maar spreek geen Duits. Wat nu?

Waarom kiezen mensen voor een behandeling in het buitenland?

Soms zijn er redenen om te kiezen voor een kankerbehandeling in het buitenland.

Bijvoorbeeld: 

• De wachttijd in Nederland om met de behandeling te starten vind je  (te) lang.
• Je woont dicht bij de grens. Een (gespecialiseerd) ziekenhuis in België of Duitsland is voor jou dichterbij dan een Nederlands ziekenhuis.
• De Nederlandse arts adviseert een behandeling die in het buitenland beschikbaar is en in Nederland (nog) niet.
• Je kunt geen genezende behandeling of levensverlengende behandeling meer krijgen in Nederland, maar jij ziet in het buitenland nog mogelijkheden.

In Nederland is er voor mij geen behandeling meer mogelijk. Maar in het buitenland kan ik nog wel behandeld worden. Hoe kan dat?  

In België en Duitsland gaan ziekenhuizen en artsen vaak langer door met behandelen dan in Nederland. Ook als het om een behandeling gaat waarbij de kans op genezing of een langer leven niet wetenschappelijk bewezen is. 
De behandeling staat dan niet in de Nederlandse richtlijn. Maar Duitse en Belgische artsen werken minder strak volgens richtlijnen en protocollen. Zij kunnen en willen deze behandeling dan wel voorstellen, maar een Nederlandse arts kan dat dan niet.

Kwaliteit van leven

Nederlanders zijn over het algemeen vrij open en realistisch in het bespreken van de mogelijkheden en de beperkingen van een behandeling. Nederlandse artsen zijn zelfs verplicht om van elke behandeling de voor- en nadelen te bespreken. Zo ben je als patiënt zo goed mogelijk geïnformeerd. Dat helpt om samen met je arts een zo goed mogelijke keuze te maken.

Soms heeft een levensverlengende behandeling bijvoorbeeld nauwelijks een aantoonbaar effect, maar is de kans op bijwerkingen wel heel groot. Dat heeft dan invloed op de kwaliteit van het laatste stuk van je leven. Nederlandse artsen benoemen dat dan heel duidelijk. Het is dan aan jou wat je het belangrijkst vindt en welke keuze je maakt: wel of niet voor die behandeling kiezen. Lees ook op KNMG: Niet alles wat kan, hoeft.

Waarom vinden Nederlandse artsen een behandeling tegen kanker in het buitenland soms geen goed idee?

Je arts wil het beste voor je. Is de behandeling in het buitenland bewezen effectief en veilig? Dan heeft een arts er meestal geen problemen mee.

Als je arts een behandeling in het buitenland geen goed idee vindt, zijn daar vaak goede redenen voor: 

• Er is geen of onvoldoende (wetenschappelijk) bewijs dat de behandeling werkt
• De behandeling heeft ernstige bijwerkingen
• De behandeling is niet veilig
• Het is niet bekend wat de effecten op de lange termijn zijn
• De buitenlandse arts heeft (nog) te weinig ervaring met de behandeling. Of die arts staat niet goed bekend
• Je arts denkt dat je kwaliteit van leven door de behandeling minder wordt
• Je arts denkt dat er valse hoop van krijgt
• Als het gaat om een behandeling die je zelf moet betalen, wil de arts voorkomen dat jij of je familie in financiële problemen raken.

Andere redenen hebben te maken met logistiek, afstand en communicatie:

• De nazorg loopt gevaar als de reisafstand naar het ziekenhuis groot is. Nederlandse artsen zijn voorstander van zorg die zo dicht mogelijk bij huis is. Het succes van kankerbehandeling hangt niet alleen af van de behandeling zelf, maar ook van goede nazorg.
• Communiceren in een andere taal is soms een hindernis.
• Juist in de laatste levensfase zijn korte lijnen en snel overleg tussen de patiënt, familie, huisarts, thuiszorg en specialisten belangrijk. Door een behandeling ver weg, kan kostbare tijd en kwaliteit van leven verloren gaan. 

Betaalt mijn zorgverzekeraar de kosten van behandeling tegen kanker in het buitenland?

Soms wel. Soms ook niet. Dat hangt van een aantal dingen af. De belangrijkste voorwaarde is dat de behandeling in Nederland onder de verzekerde zorg valt. Daarmee wordt bedoeld: de zorg is door de overheid opgenomen in het basispakket. 

De behandeling valt onder de verzekerde zorg in Nederland

Valt je behandeling onder de verzekerde zorg in Nederland, dan betaalt de zorgverzekeraar vaak de kosten. Maar alleen als de zorgaanbieder in het buitenland een contract heeft met de zorgverzekeraar in Nederland. Zonder contract krijg je maar een deel vergoed. Meestal zijn dit de kosten die je ook in Nederland zou maken.

Neem vooraf contact op met je zorgverzekeraar. Zodat je vooraf precies weet hoeveel van je behandeling vergoed wordt. En of je dan zelf nog een deel moet betalen.

De behandeling valt niet onder de verzekerde zorg in Nederland

Valt je behandeling niet onder de verzekerde zorg in Nederland? Dan moet je de behandeling zelf betalen. Bijvoorbeeld als je voor een experimentele behandeling kiest. Of als de behandeling niet voldoet aan de wettelijke eisen in Nederland.

Meer over de vergoeding van behandeling in het buitenland lees je op de website van de Consumentenbond.

Ik wil me misschien in het buitenland laten behandelen tegen kanker. Hoe pak ik dat aan? 

Vertel je arts dat je nadenkt over een behandeling in het buitenland. Je kunt dan samen de voor- en nadelen op een rijtje zetten.

Kies je ook echt voor een behandeling in het buitenland? Dan is je arts verplicht om je een kopie van je medisch dossier (mee) te geven

Na het meegeven van het dossier is je arts in Nederland niet meer je behandelend arts. Voortaan neem je contact op met je buitenlandse arts.

Neem contact op met je zorgverzekeraar. Vertel je wensen. Vraag of je de behandeling helemaal of gedeeltelijk vergoed krijgt en hoe dat gaat. Vraag ook wat er gebeurt als je (onverwachts) opgenomen moet worden in het buitenland. En of je de reiskosten vergoed krijgt. 

Weet je zeker dat je de behandeling in het buitenland wilt? En krijg je die behandeling (voor een deel) vergoed? Vraag dan bij je zorgverzekeraar na of deze officieel toestemming moet geven voor de behandeling. Laat ook schriftelijk vastleggen door je zorgverzekering wat je wel en niet vergoed krijgt.

De zorgverzekeraar kan je wellicht ook helpen bij het zoeken van een geschikte behandelaar of ziekenhuis in het buitenland. Ga je voor de behandeling naar Duitsland? Dan kan het zijn dat de behandeling en begeleiding lopen via het Zorgloket Duitsland of via MedicoHelp. 

Wordt de behandeling niet vergoed, maar kun je de behandeling zelf betalen? Dan kun je zelf contact opnemen met het ziekenhuis van je keuze.

Goed om te weten als je kiest voor een behandeling in het buitenland:

• De hele behandeling gebeurt in het buitenland. Dus ook de onderzoeken, zoals het bloedprikken en de scans. Krijg je complicaties na de behandeling? Dan moet het buitenlandse ziekenhuis je daarvoor behandelen. Ben je in Nederland en krijg je acute complicaties? Dan kan vervoer naar het buitenlandse ziekenhuis problemen opleveren. Ambulances rijden vaak niet naar het buitenland. Ze brengen je dan naar de spoedeisende hulp in een Nederlands ziekenhuis.
• De Nederlandse arts die je eerst had, is vaak niet meer betrokken bij de behandeling. Hij of zij weet meestal niet wat voor behandeling(en) je nu krijgt. En ook niet welke bijwerkingen je daarvan hebt. Daardoor kan een arts in Nederland je dus minder goed opvangen als er problemen zijn.

De Consumentenbond heeft een artikel geschreven over geplande zorg in het buitenland. Lees de tips en adviezen in het artikel.

Hoe kan ik in een ander EU-land een dokter of ziekenhuis vinden?

In alle EU-landen zijn Nationale Contactpunten voor Grensoverschrijdende zorg. Dit is een informatiepunt waar je terecht kunt met al je vragen over een medische behandeling in het buitenland. Weet je in welk land je behandeld wilt worden? En ga je zelf op zoek naar een dokter of ziekenhuis? Dan kan het contactpunt van dat land je helpen bij het vinden van een behandelaar.

Een overzicht van de Nationale Contactpunten vind je op de website van het Centraal Administratiekantoor (CAK).

Heb ik een verwijzing nodig voor een behandeling in het buitenland? 

Vergoedt de zorgverzekeraar de behandeling in het buitenland? Dan heb je een verwijzing nodig van je arts. Als je behandelend arts het niet met de verwijzing eens is, hoeft je arts die verwijzing niet te geven. Je kunt dan je huisarts om een verwijzing vragen. Wil die ook geen verwijzing geven, dan kun je zonder verwijzing naar een specialist in het buitenland vaan. Maar dan moet je de behandeling zelf betalen.

Als patiënt heb je altijd het recht om je medisch dossier op te vragen. Meestal krijg je een kopie met een kort begeleidend schrijven.

Meer informatie over recht op inzage en kopie van het medisch dossier.

Is er overleg tussen mijn Nederlandse arts en de buitenlandse arts?

Als je behandelend arts je verwijst, kan het zijn dat er overleg is. Als je arts in Nederland je niet verwijst, is er meestal geen overleg tussen je arts en de arts in het buitenland. 

Waar krijg ik controle en nazorg na behandeling in het buitenland?

Als je kiest voor een behandeling in buitenland, dan is de hele behandeling in het buitenland. Voor de controles en nazorg moet je dus ook naar het buitenlandse ziekenhuis.

Belangrijk om te weten: als je na een behandeling in het buitenland complicaties krijgt, dan word je daar in principe niet voor geholpen in Nederland. Je moet dan naar het buitenlandse ziekenhuis waar je behandeld bent. Dat is lastig, ook voor familie en vrienden. Daarnaast kan het extra kosten opleveren. Bijvoorbeeld voor vervoer. 

Ben je na een behandeling in het buitenland weer in Nederland? En heb je spoedeisende zorg nodig? Dan kun je wel altijd terecht in het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Een nadeel is dan wel dat het Nederlandse ziekenhuis vaak niet de actuele medische informatie over je heeft. Want de arts in het buitenland is niet verplicht het ziekenhuis op de hoogte te houden.

Ik wil naar Duitsland voor mijn behandeling, maar spreek geen Duits. Wat nu?

Heeft je zorgverzekeraar een contract met het ziekenhuis, dan hebben ze daar waarschijnlijk informatie over. Vraag ernaar. 

Overleg anders vooraf met het buitenlandse ziekenhuis als je de taal niet (goed) spreekt. Kijk samen naar een oplossing. Misschien kun je iemand meenemen die de taal wel goed spreekt. Of is er een tolk in het ziekenhuis.

Meer weten over behandelingen in het buitenland?

Neem contact op met je zorgverzekeraar. Zij weten het best wat je kunt doen en wat er wel en niet geregeld kan worden. En wat er precies vergoed wordt. Soms kun je met vragen over behandelingen in het buitenland ook terecht bij de patiëntenorganisatie voor jouw kankersoort.

Algemene informatie over behandeling in het buitenland vind je op deze websites:

• Voor een medische behandeling naar een ander land (CAK)
• Geplande zorg in het buitenland (Consumentenbond)
• Buitenland en zorg (Zorginstituut Nederland)