Oorzaken en risicofactoren van borstkanker

De precieze oorzaak van borstkanker is niet bekend. Wel zijn er een aantal factoren bekend die de kans op borstkanker groter maken.

Lees op deze pagina over de risicofactoren van borstkanker:

• Overgewicht
• De pil en andere hormonale voorbehoedsmiddelen
• Hormoonpillen tegen overgangsklachten
• Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding
• Zeer dicht borstklierweefsel
• Erfelijke aanleg
• Alcohol
• Roken
• Eerder borstkanker of bestraling op de borst gehad
• Een goedaardige aandoening aan de borst

Extra informatie:

• Wat kun je zelf doen tegen borstkanker?
• Fabels over de oorzaken van borstkanker

Overgewicht en borstkanker

Door overgewicht neemt het risico op borstkanker toe. Je hebt overgewicht bij een BMI hoger dan 25. Bereken je BMI.

Het risico om borstkanker te krijgen door overgewicht neemt vooral rond en na de overgang toe. In het vetweefsel in de buik wordt dan namelijk oestrogeen gemaakt. Hoe meer vetweefsel, hoe meer oestrogeen wordt aangemaakt en dus ook hoe hoger het risico op borstkanker.

Wat kun je zelf doen?

Heb je overgewicht, probeer dan op een gezonde manier af te vallen tot een gezond gewicht (BMI onder de 25). Een diëtist kan je hierbij helpen.

Misschien kun je meedoen aan een leefstijl-programma. Dan krijg je 2 jaar lang hulp van specialisten. Zoals een leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut of oefentherapeut. Vraag dit na bij je huisarts.

De pil en andere hormonale voorbehoedsmiddelen

Gebruik je de pil als voorbehoedsmiddel? Zodat je niet zwanger wordt? Of gebruik je een ander voorbehoedsmiddel met hormonen? Zoals een spiraaltje, een pleister, staafje of vaginale ring? Dan heb je een iets grotere kans op borstkanker.

Heb je een erfelijke aanleg voor borstkanker? Bespreek dan met je arts welke vorm van anticonceptie je het beste kunt gebruiken

Hormoonpillen tegen overgangsklachten

Sommige vrouwen gebruiken hormoonpillen om minder last te hebben van de overgang. Afhankelijk van het soort pillen dat je gebruikt, heb je een iets groter risico op borstkanker. Meer informatie over de mogelijke bijwerkingen en risico’s van hormonen lees je op thuisarts.nl.

Overweeg je een behandeling met hormonen tegen overgangsklachten? Weeg de voordelen dan goed af tegen de mogelijke risico’s. Overleg met je huisarts. Gebruik de middelen zo kort mogelijk en in een zo laag mogelijke dosering.

Heb je eerder hormoongevoelige borstkanker gehad? Dan wordt afgeraden om hormonen te gebruiken tegen overgangsklachten. De arts zal ze ook niet voorschrijven.

Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding

De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron spelen een rol bij het ontstaan van borstkanker. De eierstokken maken deze hormonen aan.

Hoe langer borsten zijn blootgesteld aan oestrogeen en progesteron, hoe groter de kans op borstkanker. Daarom hebben deze vrouwen een grotere kans op borstkanker:

• Vrouwen die lang vruchtbaar zijn: bij vrouwen die jong hun eerste menstruatie krijgen en na hun 55^e in de overgang komen, maken de eierstokken voor een langere periode hormonen aan.
• Vrouwen die niet zwanger zijn geweest: tijdens de zwangerschap produceren de eierstokken geen hormonen. En na de eerste zwangerschap zijn de borstkankercellen minder gevoelig voor invloeden van buitenaf die schade aan het DNA kunnen veroorzaken.
• Vrouwen die na hun 35^e hun eerste kind krijgen: vrouwen die na hun 35^e hun eerste kind krijgen, hebben een iets hoger risico op borstkanker.
• Vrouwen die geen of kort borstvoeding geven: tijdens de borstvoeding maken de eierstokken minder hormonen aan.

Of je kinderen wilt, op welke leeftijd en of je borstvoeding wilt geven zijn keuzes die je van andere zaken laat afhangen dan van het risico op borstkanker. We benoemen ze hier om je een compleet overzicht te geven van factoren die de kans op borstkanker beïnvloeden.

Zeer dicht borstklierweefsel

Met zeer dicht borstklierweefsel heb je een hoger risico op borstkanker. Een borst met zeer dicht klierweefsel bestaat voor meer dan 75% uit melkklieren en bindweefsel.  Er is weinig vetweefsel in de borsten. Bekijk de uitgebreide informatie over dicht borstklierweefsel.

Erfelijke aanleg voor borstkanker

Een klein deel van de vrouwen met borstkanker en/of eierstokkanker krijgt de ziekte door een erfelijke aanleg. Aanleg betekent: een grotere kans om een ziekte te krijgen.

Lees meer over erfelijke aanleg voor borstkanker en eierstokkanker bij de informatie over erfelijkheid.

Alcohol en borstkanker

Drink je regelmatig alcohol? Dan heb je een hoger risico op borstkanker. En ook een hoger risico op goedaardige borstaandoeningen, waarvan sommige een verhoogd risico op borstkanker geven. Het is lastig om aan te geven bij welke hoeveelheid alcohol het risico stijgt. Het allerbeste advies is niet te drinken.

Roken en borstkanker

Ook roken vergroot de kans op borstkanker. Als je rookt én regelmatig alcohol drinkt, is het risico nog hoger. Het allerbeste advies is om niet te roken.

Eerder borstkanker of bestraling op de borst gehad

Heb je eerder borstkanker gehad, dan heb je een grotere kans om opnieuw borstkanker te krijgen.

Ook bestraling op de borstkas geeft een groter risico op borstkanker. Heb je lymfeklierkanker gehad voor je 40^e en kreeg je bestraling op je borst? Bespreek dan met je arts of je regelmatig je borsten moet laten controleren.

Een goedaardige aandoening aan je borst

De meeste goedaardige afwijkingen aan je borst geven geen verhoogd risico op borstkanker. Maar sommige aandoeningen aan de borst wel.

Met lobulair carcinoma in situ (LCIS), atypische ductale hyperplasie en een papilloom heb je een verhoogde kans op borstkanker. Als je zo’n afwijking hebt, merk je daar niets van. De afwijking kan ontdekt worden bij het bevolkingsonderzoek borstkanker.

De kans op borstkanker is in deze gevallen niet zo groot als bij DCIS. Daarom is een behandeling vaak niet nodig. De arts bespreekt met je of je vaker je borsten moet laten controleren.

Wat kun je doen om de kans op borstkanker te verkleinen?

Om het risico op borstkanker kleiner te maken, kun je de volgende dingen doen:

• Blijf op een gezond gewicht. Of je een gezond gewicht hebt, kan je meten met de Body Mass Index (BMI) én je middelomtrek. Lees: Heb ik een gezond gewicht?
• Beweeg elke dag minimaal 30 minuten.
• Eet en drink gezond.
• Rook niet. Of stop met roken.
• Drink geen of zo weinig mogelijk alcohol.
• Doe mee met het bevolkingsonderzoek borstkanker.
• Geef je baby borstvoeding in plaats van flesvoeding, als dat haalbaar voor je is.
• Geeft je arts je adviezen voor extra controle-onderzoeken? Volg die adviezen op.

Fabels over de oorzaken van borstkanker

Over de oorzaak van borstkanker zijn ook veel misverstanden:

De grootte van je borsten

Sommige mensen denken dat vrouwen met grote borsten meer kans hebben op het krijgen van borstkanker. Dat klopt niet.

Het gebruik van deodorant en zonnebrandcrème

Er zijn nieuwsberichten geweest dat deodorant schadelijk is en borstkanker kan veroorzaken. Ook is gesuggereerd dat zonnebrandcrème schadelijke stoffen voor je borsten bevat.

Maar er is geen verband aangetoond tussen het gebruik van deze producten en het ontstaan van borstkanker. Het is heel onwaarschijnlijk dat deze stoffen via de huid in de borstcellen terecht komen.

Het is juist verstandig om je goed in te smeren met zonnebrandcrème. Die beschermt namelijk tegen huidkanker.

Beugelbeha’s dragen

Een beha met een beugel maakt de kans op borstkanker niet groter. Na een borstoperatie raden artsen deze beha’s weleens af, omdat ze kunnen knellen en de afvoer van lymfe dan minder goed gaat. Maar ze zijn niet gevaarlijk voor je borsten.