Chemotherapie bij borstkanker

Bij borstkanker kun je chemotherapie krijgen voor of na de operatie. Chemotherapie kan dan helpen om de kans op uitzaaiingen kleiner te maken. Bij uitgezaaide borstkanker kan chemotherapie de ziekte afremmen en klachten verminderen.

Lees op deze pagina over:

• Wat is chemotherapie?
• Chemotherapie na de operatie
• Chemotherapie voor de operatie
• Chemotherapie voor en na de operatie
• Chemotherapie bij uitgezaaide borstkanker

En over:

• Bijwerkingen van chemotherapie op korte termijn
• Bijwerkingen van chemotherapie op lange termijn

Wat is chemotherapie? 

Chemotherapie is een behandeling met medicijnen die kankercellen doodt. Of zorgt dat de kankercellen minder snel delen. Deze medicijnen gaan via het bloed door je hele lichaam. Zo bereiken ze de kankercellen. 

Chemotherapie doodt ook gezonde cellen. Daardoor krijg je vaak last van bijwerkingen.

Je krijgt de behandeling als kuur. Dat betekent dat je een tijd medicijnen krijgt en daarna een tijd niet. In totaal krijg je meestal zo'n 6 tot 8 kuren.

Chemotherapie na de operatie bij borstkanker

Is er bij jou een groot risico dat de borstkanker gaat uitzaaien? Dan kan de arts na een borstsparende operatie of borstamputatie een aanvullende behandeling met chemotherapie voorstellen. Chemotherapie na de operatie kan het risico op uitzaaiingen met ongeveer de helft verminderen. 

Het risico op uitzaaiingen wordt ingeschat op basis van de kenmerken van de tumor en je leeftijd. Bij sommige soorten borstkanker kan een genprofieltest soms helpen om het risico op uitzaaiingen te voorspellen.

Je begint meestal een paar weken na de operatie of bestraling met chemotherapie. Hoeveel chemokuren je krijgt, hoor je van je arts. Dit hangt af van hoe groot het risico op uitzaaiingen is. De behandeling duurt minimaal 3 en maximaal 6 maanden. Je krijgt de chemotherapie bijna altijd via een infuus.

Bij borstkanker zijn verschillende soorten chemotherapie mogelijk. Welk medicijn of combinatie van medicijnen in jouw situatie het meest geschikt is, hoor je van je arts.

Heb je een hormoongevoelige tumor, dan kun je naast chemotherapie ook anti-hormonale therapie krijgen.

Bij HER2-positieve borstkanker krijg je chemotherapie bijna altijd in combinatie met doelgerichte therapie.

Chemotherapie voor de operatie bij borstkanker

Soms is voor de operatie al duidelijk dat er ook nog een behandeling met chemotherapie nodig is. Soms kan je dan beginnen met chemotherapie en je daarna laten opereren.

Chemotherapie voor de operatie heeft de volgende voordelen:

• De tumor kan kleiner kan worden, waardoor de chirurg borstsparend(er) kan opereren.
• Uitzaaiingen in de lymfeklieren kunnen kleiner worden of verdwijnen. Een okselkliertoilet of bestraling van de lymfeklieren is dan misschien niet meer nodig.
• Als je arts vermoedt dat de borstkanker ontstaan is door een erfelijke aanleg, kan tijdens de chemotherapie onderzocht worden of dit inderdaad het geval is. Als je inderdaad een erfelijke aanleg blijkt te hebben, kan dit je keuze voor een borstsparende operatie of een borstamputatie beïnvloeden.

Goed om te weten: Er is geen verschil in overlevingskansen tussen chemotherapie vóór of chemotherapie na de operatie.

Chemotherapie voor en na de operatie

Soms zijn er nog kankercellen aanwezig na de chemotherapie en operatie. Het kan zijn dat je arts dan opnieuw een behandeling met chemotherapie na de operatie adviseert. Dit kan je kans op overleving groter maken.

Chemotherapie bij uitgezaaide borstkanker

Bij uitgezaaide borstkanker kan chemotherapie de ziekte afremmen en klachten verminderen. Je kunt een behandeling met chemotherapie krijgen als de uitzaaiingen niet hormoongevoelig zijn of niet meer reageren op anti-hormonale therapie. Of als de uitzaaiingen erg snel groeien.

Je krijgt de chemotherapie via een infuus of als tabletten. 

Er is geen standaardmiddel of behandelschema voor chemotherapie bij uitgezaaide borstkanker. Welke chemotherapie je krijgt, hangt af van verschillende factoren. Zoals de kans dat de chemotherapie aanslaat, welke bijwerkingen je kunt verwachten en welke behandelingen je in het verleden hebt gehad voor de borstkanker. De arts bespreekt dit met je.

Na verloop van tijd kunnen kankercellen resistent worden voor bepaalde chemotherapie. Dit betekent dat de chemotherapie niet meer werkt. Welke andere medicijnen je kunt krijgen, hangt af van de kenmerken van de tumor en welke chemotherapie je eerder hebt gehad. Soms kun je meedoen aan een wetenschappelijk onderzoek en een nieuwe vorm van chemotherapie krijgen.

Kwaliteit van leven bij chemotherapie

Met de middelen die beschikbaar zijn, wil de arts je zo lang mogelijk een goede kwaliteit van leven geven. Daarbij is het belangrijk dat de voordelen van chemotherapie opwegen tegen de nadelen.

Als je de behandeling te zwaar vindt, kun je met je arts overleggen of de chemotherapie aangepast kan worden. Misschien kun je een lagere dosis krijgen, kan de tijd tussen de kuren langer zijn of kan 1 van de medicijnen in de chemotherapiekuur worden weggelaten. Je mag altijd stoppen met de chemotherapie als je de nadelen te groot vindt worden. Overleg met je arts wat het beste voelt.

Chemotherapie kan bijwerkingen geven. Je arts of verpleegkundige bespreekt welke bijwerkingen je kunt krijgen. En hoe je hier het best mee omgaat.

Deze klachten komen veel voor:

• moe zijn
• infecties
• bloedarmoede
• kleine bloedinkjes
• misselijkheid en overgeven
• diarree
• ontstekingen van het mondslijmvlies
• haaruitval
• hartklachten
• klachten van slijmvliezen (in mond en/of vagina)
• plas (urine) heeft een andere kleur
• grieperig gevoel

Heb je bijwerkingen? Vertel het aan je arts of verpleegkundige. Misschien is er iets aan te doen.

Krijg je chemotherapie waar je misselijk van kunt worden? Dan krijg je vaak ook medicijnen om misselijkheid en overgeven te verminderen of te voorkomen.

Bekijk op bijwerkingenbijkanker.nl meer informatie en tips over bijwerkingen van chemotherapie bij borstkanker.

Ook op de lange termijn kan chemotherapie klachten veroorzaken. Je kunt last krijgen van:

• vermoeidheid
• problemen met geheugen en concentratie
• onvruchtbaarheid
• overgangsklachten
• neuropathie aan je handen en voeten
• hartfalen
• heel soms: bloedziekten als leukemie en/of MDS

Lees op een andere pagina verder over deze gevolgen van borstkanker.