Mijn partner heeft kanker

Als je partner kanker krijgt, staat jouw leven ook op zijn kop. Ook in jullie relatie kunnen er dingen veranderen. Waar kun je tegenaan lopen en hoe ga je daarmee om? Op deze pagina lees je tips die je verder helpen.

Lees op deze pagina over:

• Je gevoelens en emoties als partner
• Er komt meer op jouw schouders terecht
• Veranderingen in je relatie

En over:

• Tips voor jou als partner
• Hulp voor jou als partner
• Ervaringen delen met andere partners
• ‘Houd me vast’ training
• Hulp bij relatieproblemen

Je gevoelens en emoties als partner

De ziekte van je partner zal je raken. Je vraagt je misschien af of het allemaal wel goedkomt en hoe de toekomst eruit komt te zien. Of je bent bang om je partner te verliezen. Ook kun je je boos, verdrietig of machteloos voelen.

Maak je je veel zorgen? Dan kun je je misschien moeilijk concentreren op je werk of studie, of slaap je slecht. Praat erover met mensen om je heen of met je huisarts. Praten lucht vaak op.

Er komt meer op jouw schouders terecht

Als je partner kanker krijgt, komt er veel op je af. Misschien moet je veel meer doen in het huishouden. Of moet je meer dingen regelen. Ook krijg je er misschien zorgtaken bij.

Doordat je het drukker krijgt, houd je minder tijd over voor jezelf, je vrienden, je hobby’s, je studie of je werk. Dat kan moeilijk zijn, zeker als je zelf in de bloei van je leven bent. Misschien ben je hier boos of verdrietig over. Je kunt ook het gevoel hebben dat je tekortschiet.

De taken en verantwoordelijkheden die op je afkomen, kunnen je ook extra stress geven. Neem je te weinig tijd voor jezelf, dan heb je het risico om overbelast te raken. Bekijk in ons dossier ‘Zorgen voor een dierbare’ tips om in balans te blijven.

Veranderingen in je relatie

Kanker heeft invloed op je relatie. Het kan je relatie sterker maken, maar het kan je relatie ook onder druk zetten. Belangrijk: probeer zo veel mogelijk dingen te blijven bespreken. Komen jullie er samen niet uit, zoek dan hulp.

Lees verder over:

• De rolverdeling binnen jullie relatie kan veranderen
• Jullie manier van ‘omgaan met’ verschilt
• Er is te weinig tijd voor elkaar
• Jullie seksleven verandert
• Jullie hebben geldzorgen
• Je partner verandert
• Jullie toekomst verandert

De rolverdeling binnen jullie relatie kan veranderen

Wanneer je partner langere tijd ziek is, kan de rolverdeling binnen jullie relatie minder gelijkwaardig worden. Dat kan voor jullie beiden confronterend zijn.

Je partner kan waarschijnlijk minder doen in het huishouden of met de kinderen. Of heeft hulp nodig bij de dagelijkse verzorging. Daardoor krijg jij er extra taken en verantwoordelijkheden bij.

De neiging bestaat om de dingen alleen te regelen. Je zieke partner heeft immers al genoeg aan zijn of haar hoofd. Dit kan je partner het gevoel geven dat hij of zij niet meer meetelt. Ook kun je zelf het gevoel krijgen dat je overal alleen voor staat.

Tip: praat erover met je partner. Ook al kun je er (nu even) niets aan veranderen, het kan toch opluchten om het erover te hebben. Bekijk de tips om met je partner te praten.

Jullie manier van ‘omgaan met’ verschilt

iedereen gaat op een andere manier om met moeilijke situaties. En elk mens verwerkt ingrijpende gebeurtenissen op een eigen manier. Ook in je relatie kun je hier tegenaan lopen.

Een paar voorbeelden:

• Je partner verwerkt kanker misschien op een andere manier dan jij. Hij of zij trekt zich bijvoorbeeld terug, of doet alsof er niet veel aan de hand is. Als jij wel veel emoties hebt of veel over de ziekte wilt praten, kan dat moeilijk zijn.
• Je partner verwerkt kanker sneller of langzamer dan jij. Misschien wil jij jullie oude leven weer snel oppakken, terwijl je partner nog vol emoties zit. Dit kan jullie beiden een onbegrepen gevoel geven.

Het helpt om hier met elkaar over te praten. Bekijk de tips om met je partner te praten.

Soms is er te weinig tijd voor elkaar

Misschien is je partner te moe om er nog voor jou te zijn. En ben je zelf ook druk met het regelen van dingen, mensen op de hoogte houden, huishoudelijke taken en zorgtaken.

Het kan voor jullie beiden lastig zijn elkaar op moeilijke momenten te steunen. Je partner is vooral bezig met zijn of haar ziekte. Jij zelf met alles daaromheen en je eigen zorgen en onzekerheden.

Hierdoor heb je soms te weinig aandacht voor elkaar. Duurt dit een paar maanden, dan levert dat misschien geen probleem op. Duurt het langer, dan bestaat het gevaar dat je het contact verliest.

Tip: maak tijd vrij voor elkaar. Doe samen dingen die je leuk vindt en praat ook over andere dingen dan kanker.

Jullie seksleven verandert

Als je partner kanker heeft, kan jullie seksleven veranderen. Dat kan voor jullie beiden lastig zijn.

Misschien heeft je partner minder zin in seks of er minder energie voor. Of is er door de ziekte en/of behandeling minder mogelijk op seksueel gebied.

Het kan ook zijn dat je zelf minder zin hebt in seks. Misschien moet je wennen aan het veranderde lichaam van je partner, na een bestraling of operatie. Of ben je bang om je partner pijn te doen. Het kan ook komen door je rol als verzorger.

Tips om met je partner te praten over seks

Praat erover met je partner. Weet je niet goed hoe, dan heb je misschien iets aan deze tips:

• Kies een goed moment en zorg dat er genoeg tijd is voor een gesprek.
• Onthoud dat je partner het waarschijnlijk ook een lastig onderwerp vindt.
• Begin er niet over tijdens het vrijen.
• Begin met ik, niet met jij. Dus “Ik heb het gevoel dat…” en niet “Jij moet altijd zo nodig…”
• Klap je dicht? Zeg dat dan tegen je partner.
• Stel vragen aan je partner, bijvoorbeeld: Wat wil je graag? Wat wil je liever niet? Waar maak je je zorgen over?
• Luister naar de ander en controleer of je het goed begrepen hebt. (Bedoel je…?)
• Maak elkaar geen verwijten.
• Gebruik veel ‘NIVEA’: Niet Invullen Voor Een Ander.
• Heb geduld, stel vragen en toon begrip.
• Bespreek met je partner wat je nog wél fijn vindt.
• Wijs elkaar niet af, maar probeer een oplossing te vinden.

Andere tips bij seksuele veranderingen

• Vraag je huisarts, behandelend arts of de verpleegkundig specialist om adviezen en tips. Of bekijk de tips bij seksuele problemen in ons dossier Seksualiteit en kanker.
• Maak tijd vrij voor elkaar en doe samen dingen die jullie leuk vinden. Zo kun je weer dichter bij elkaar komen.
• Probeer samen nieuwe manieren te vinden om te genieten van intimiteit. Dat hoeft niet per se seks te zijn.
• Help je partner om minder onzeker te zijn over zijn/haar lichaam. Bijvoorbeeld door op te noemen wat je er mooi aan vindt.

Vragen of twijfels over seksualiteit en intimiteit?

Heb je vragen of twijfels rondom intimiteit of seksualiteit? Dan kun je samen met je partner advies of begeleiding vragen van een psycholoog of seksuoloog. Je huisarts, de behandelend arts van je naaste of de AYA-verpleegkundige kan jullie doorsturen.

Soms kan het ook helpen om met lotgenoten te praten. Zij begrijpen vaak goed wat je doormaakt. En ze kunnen je steunen en tips geven. Lotgenoten vind je bijvoorbeeld in de gespreksgroep ‘Jong en kanker - Naasten’.

Geldzorgen

Misschien redden jullie het financieel prima. Maar het kan ook zijn dat het financieel lastiger wordt omdat je partner niet meer (volledig) kan werken. Of omdat je eigen werk in de knel komt door ziekenhuisbezoeken en zorgtaken. Als je in die situatie zit, kan dat best veel druk geven.

Tips bij geldzorgen:

• Praat erover met mensen die je vertrouwt. Het kan opluchten en je kunt samen naar oplossingen zoeken.
• Trek op tijd aan de bel om te voorkomen dat er problemen of schulden ontstaan. Misschien kan iemand af en toe zorgtaken van je overnemen, zodat jij naar je werk kunt. Of zijn er andere vormen van ondersteuning te bedenken.
• Je kunt je problemen ook bespreken met je huisarts. Als je wilt, kan die je doorsturen naar een maatschappelijk werker.
• Werk je? Praat erover met je leidinggevende. Misschien kan jouw organisatie je in contact brengen met een bedrijfsmaatschappelijk werker.
• Vraag om een gesprek met een sociaal werker van je gemeente. Bekijk op de website van je gemeente hoe je dat doet.

Je partner verandert

Kanker kan mensen flink uit evenwicht brengen. Je partner kan bijvoorbeeld angstige of depressieve gevoelens krijgen. Of door stress, pijn of vermoeidheid anders reageren dan je gewend bent.

Het kan ook voorkomen dat je partner een andere kijk op het leven krijgt. En daardoor misschien wel een andere weg in wil slaan. Misschien heb jij dit ook, of vind je het juist moeilijk om dit te begrijpen en erin mee te gaan.

Praat hier met elkaar over. Of schrijf elkaar een brief of mail. Dat kan helpen om elkaar beter te begrijpen.

Jullie toekomst is onzeker of verandert

Kanker kan invloed hebben op jullie toekomst. Als je partner een onzekere prognose heeft, vraag je je misschien af of je samen oud zult worden. Heeft de kanker langdurige gevolgen, dan kunnen sommige dingen (verre reizen, samen sporten) misschien niet meer. Ook samen kinderen krijgen kan moeilijker gaan, of is helemaal niet meer mogelijk.

Praat hier samen over. En probeer oplossingen te zoeken waar jullie je beiden goed bij voelen. Misschien ontdekken jullie samen nieuwe dingen voor de toekomst die jullie gelukkig maken.

Dennis: "Dat Marike tijdens haar vijf jaar durende hormoontherapie geen kinderen kan krijgen (en door de chemo daarna misschien zelfs ook niet), betekent ook dat ik dat niet kan. Daar heb ik het soms best moeilijk mee, maar er is vrijwel niemand die daar ooit naar vraagt."(Bron: dagboek van een partner in JK magazine.)

Tips voor jou als partner van iemand met kanker

• Neem de tijd voor je eigen gevoelens en emoties. Het is heel normaal om overweldigd te zijn als alles zo verandert.
• Praat over je gevoelens met vrienden of familie. Zij kunnen je steun geven. Of schrijf je gedachtes op in een dagboek of blog.
• De neiging bestaat om je partner niet te belasten met je angsten en zorgen. Probeer er toch over te praten. Zo kun je elkaar beter begrijpen en voel je meer verbondenheid.
• Probeer goed te slapen en regelmatig rust te nemen. Je kunt dan meer hebben.
• Deel je ervaringen met andere partners van jonge mensen met kanker. Je kunt ze vinden via de gespreksgroep Jong en kanker - Naasten en via de lotgenotenzoeker.

Tips om met je partner te praten over kanker

• Zoek een rustig moment. Vraag je partner: “Kunnen we even praten samen?”
• Neem dan beiden de tijd om gevoelens uit te spreken en naar elkaar te luisteren.
• Vertel je partner wat je denkt, wat je voelt, waar je bang voor bent, waar je behoefte aan hebt. Spreek vanuit jezelf. Daarmee stimuleer je de ander dat ook te doen. Zeg bijvoorbeeld niet: “Je bent zo onbereikbaar”. Maar: “Ik vind het moeilijk om je te bereiken”.
• Het kan fijn zijn om na zo’n gesprek samen nog iets leuks te gaan doen.

Soms kan het helpen om dit soort gesprekken te plannen. Bijvoorbeeld één keer in de week. Zo voorkom je dat je de ander overvalt tijdens een ontspannen moment.

Wat je ook kunt doen: vraag om een verwijzing naar een medisch maatschappelijk werker in het ziekenhuis waar je partner behandeld wordt en ga daar samen het gesprek aan. De maatschappelijk werker kan jullie helpen om in gesprek te gaan over ‘lastige’ onderwerpen.

Tips voor tijdens het gesprek

• Luister naar elkaar zonder te oordelen of direct te zoeken naar een oplossing. Verhelderende vragen stellen mag wel.
• Sta open voor elkaars gevoelens en problemen. Accepteer dat gevoelens én reacties op de situatie voor jullie beiden verschillend kunnen zijn.
• Respecteer elkaars wensen en behoeften. Geef elkaar de ruimte om te verschillen. Er is geen goed of fout als het gaat om het verwerken van zoiets groots als kanker. Ieder verwerkt het op zijn eigen manier.
• Lukt praten niet? Soms is het beter elkaar even met rust te laten en er later over te praten. Dan krijg je vaak weer begrip voor elkaar.

Andere tips om je relatie goed te houden

• Maak tijd vrij om samen dingen te doen die leuk of ontspannend zijn.
• Zoek samen naar mogelijkheden.
• Overleg met je partner wie wat doet. Neem je partner niet meer uit handen dan nodig is.
• Wees duidelijk over wat je van elkaar verwacht.
• Vraag praktische hulp van anderen.

Baris (oprichter Kite4Life Foundation): “Toen het moeilijk liep in onze relatie, besloten mijn partner en ik samen kitesurflessen te nemen. Dat was voor ons beiden nieuw en uitdagend. Op het kitestrand vonden we ontspanning en kwamen we in contact met de vriendelijke gemeenschap van kitesurfers. Het zorgde voor een nieuw onderwerp in ons leven dat geen emotionele lading had. Het was heel leuk en we werden er verliefd op. De spanningen thuis kregen een uitlaatklep.”

Hulp voor jou als partner van iemand met kanker

Vaak gaat alle aandacht naar degene die kanker heeft. Maar als naaste kun je ook behoefte hebben aan hulp. Bijvoorbeeld bij omgaan met gevoelens en emoties. Of bij meer praktische zaken zoals mantelzorg, je gezin en geldzaken.

Lees meer over hulp voor jou als naaste van iemand met kanker.

Ervaringen delen met andere partners

Misschien vind je het ook fijn om je ervaringen te delen met andere partners. Zij begrijpen vaak als geen ander wat je doormaakt. Je kunt elkaar tips geven en steunen.

Er zijn verschillende manieren om in contact te komen met andere partners van iemand met kanker:

• via de gespreksgroep naasten van jonge mensen met kanker op kanker.nl
• via de lotgenotenzoeker op kanker.nl
• via een patiëntenorganisatie
• via Stichting Jongeren en Kanker
• via online bijeenkomsten voor naasten van het AYA ‘Jong & Kanker’ Zorgnetwerk
• via een IPSO centrum voor leven met en na kanker

‘Houd me vast’ training

Het kan voor jullie beiden lastig zijn elkaar op moeilijke momenten te steunen. Je partner is vooral bezig met zijn of haar ziekte. Jij zelf met alles daaromheen en je eigen zorgen en onzekerheden.

Er zijn veel trainingen die kunnen helpen om met elkaar in gesprek te blijven. Een voorbeeld is de online ‘Houd me vast training’. Deze training kan goed helpen om te herkennen waar je elkaar kwijtraakt. En hoe je elkaar weer kunt vinden.

Hulp bij relatieproblemen

Heb je relatieproblemen? En komen jullie er samen niet uit? Dan kun je professionele hulp inschakelen. Bijvoorbeeld van:

• de praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg (poh-ggz) in de huisartsenpraktijk
• een geestelijk verzorger
• een psycholoog
• een medisch maatschappelijk werker

Zoek iemand die ervaring heeft met de begeleiding van mensen die kanker hebben gehad.In onze gids Hulp bij kanker vind je begeleiding en gespecialiseerde zorg bij jou in de buurt.