Je werk en loopbaan na kanker

Misschien kun je door kanker niet het werk doen waarvoor je bent opgeleid. Of (op dit moment) de carrière maken die je voor ogen had. Ook kun je extra druk voelen als het gaat om je werk of je loopbaan. Lees de tips om hiermee om te gaan.

Lees op deze pagina over:

• Jong en ambitieus? Pas op voor deze valkuilen
• (Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt geraakt door kanker. Wat nu?
• Je ambities en toekomstplannen aanpassen
• Een zinvol leven leiden zonder betaald werk

Jong en ambitieus? Pas op voor deze valkuilen

Als je hersteld bent van kanker, kun je weer gaan werken. Misschien maak je evenveel uren als vroeger, misschien wat minder.

Het kan fijn zijn om weer te werken als je een tijdlang ziek bent geweest. Maar pas op voor deze twee valkuilen:

• Je stelt te hoge eisen aan jezelf.
• Je wilt ‘de achterstand’ inhalen.

Je stelt te hoge eisen aan jezelf

Als je nog niet veel werkervaring hebt, weet je nog niet goed wat er van je verwacht wordt. Ook weet je niet hoe anderen het doen. Dan bestaat het risico dat je te hoge eisen aan jezelf stelt en je eigen prestaties onderschat. Als je dit een tijdlang doet, loop je kans op een burn-out.

Misschien wijt je je onzekerheid aan je ziekte. Maar het is vooral je werk en de sociale druk die je onzeker maken. En de manier waarop je daarmee omgaat.

Het kan helpen om hier met lotgenoten over te praten. Je kunt ook aan leeftijdgenoten vragen of ze zich wel eens onzeker voelen over hun werk.

Je wilt ‘de achterstand’ inhalen

Heb je al wel wat werkervaring, dan probeer je misschien je achterstand ten opzichte van je leeftijdsgenoten in te halen. Helaas gaat dat niet lukken. Want intussen gaat er voor hen ook tijd voorbij en zetten zij ook weer stappen vooruit.

Het hoeft ook niet. Jij doet het in jouw tempo en op jouw manier. Als je dat niet doet, dan gaat het op een gegeven moment mis. Probeer dus te accepteren dat kanker invloed heeft op je leven. En vergelijk jezelf niet met anderen, want dat is niet eerlijk.

Kijk naar wat je zelf wilt, welke stappen je hebt gezet en wat je volgende stappen zijn. Het kan ook helpen om te focussen op de levenservaring en de zelfkennis die je hebt opgedaan. Daarin loop je juist vóór op die anderen.

(Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt geraakt door kanker. Wat nu?

Misschien heb je na kanker minder energie. Of kun je door andere oorzaken (pijn bijvoorbeeld, of een beperking) veel minder werken dan je eigenlijk zou willen. Misschien kun je helemaal niet meer werken. Het is niet leuk, maar dan moet je je ambities en toekomstplannen bijstellen.

Je kunt hier verdrietig, boos of somber over zijn. Misschien voel je je ook schuldig of ben je stiekem jaloers op anderen.

Wat kun je doen?

• Geef jezelf de tijd en ruimte om te rouwen om dit verlies.
• Praat erover met mensen dicht bij je.
• Schrijf je gevoelens op in een dagboek of begin een blog. Of uit je gevoelens op een andere manier, bijvoorbeeld via dans, beeldende kunst of muziek.
• Praat met andere jonge mensen die door kanker niet meer (volledig) kunnen werken. Of die hun carrièreplannen of toekomstplannen moesten aanpassen. Wat heeft hen geholpen om dit te verwerken? Lees: Hoe vind ik lotgenoten?
• Je kunt ook contact zoeken met Jongpit. Dit is een organisatie voor jongeren met een chronische aandoening of beperking.
• Probeer ook positief naar jezelf en je situatie te kijken: er komt weer ruimte voor andere dingen. Dat kunnen heel fijne of mooie dingen zijn.

Je ambities en toekomstplannen aanpassen

Ben je klaar voor de volgende stap, probeer dan nieuwe doelen te stellen waar je voldoening en plezier uit haalt. ‘Anders’ hoeft niet per se slechter te zijn.

Hoe pak je dat aan?

• Ga bij jezelf na wat je belangrijk vindt. Waar krijg je energie van? Wat geeft je voldoening? En welk soort werk past daarbij?
• Praat erover met mensen dicht bij je. Mensen die jou kennen en weten wat je goed kunt. Zij hebben misschien ideeën over wat je kunt gaan doen.
• Praat met andere jonge mensen die door kanker niet meer (volledig) kunnen werken. Zij kunnen je misschien tips geven. 
• Zoek een (professionele) coach die je kan helpen om je loopbaan anders in te vullen.
• Verwacht niet direct resultaat. Soms is het even zoeken naar wat bij je past.
• Probeer gewoon wat dingen uit.

Hulp nodig?

Heb je professionele hulp nodig om de draad weer op te pakken? Vraag je huisarts, behandelend arts, verpleegkundig specialist of AYA-verpleegkundige om een doorverwijzing naar een ergotherapeut, loopbaancoach of psycholoog. Liefst iemand die ervaring heeft met het begeleiden van mensen met kanker. Of maak een afspraak met een geestelijk verzorger. Zij kunnen samen met jou kijken naar wat je belangrijk vindt, waar je interesses liggen, en wie of wat jou kan helpen om je leven anders in te vullen.

Een zinvol leven leiden zonder betaald werk

Ook als je niet werkt, kun je een fijn leven hebben. Want ook dan kun je dingen doen die je voldoening geven en kun je een bijdrage leveren aan de maatschappij, of iets voor een ander betekenen. Soms is het wel even zoeken naar wat bij je past.

Hoe pak je het aan?

• Ga bij jezelf na wat je nu echt leuk vindt. Wat vind je belangrijk? Waar loop je warm voor? Waar krijg je energie van? Is er vrijwilligerswerk dat daarbij past? Kun je activiteiten bedenken die je voldoening geven? Bijvoorbeeld iets organiseren voor anderen, iets maken, mensen met elkaar in contact brengen? Je kunt ook nadenken of je misschien een cursus wilt volgen.
• Praat erover met mensen dicht bij je. Je ouders, je partner, je vrienden. Mensen die jou kennen en weten wat je goed kunt. Zij kunnen misschien met je meedenken over je toekomst.
• Zoek een (professionele) coach die je kan helpen je leven op een andere manier in te vullen. Probeer iemand te vinden die vaker mensen met kanker begeleidt. Kijk hiervoor in onze gids Vind hulp bij kanker.
• Bekijk websites voor vrijwilligerswerk. Wat voor soort werk spreekt je aan? Zie je iets waar je op zou kunnen reageren?
• Vraag tips van andere jonge mensen die door kanker niet meer of nog maar weinig kunnen werken. Hoe geven zij invulling aan hun leven? Lees: Hoe vind ik lotgenoten?

Uitkering aanvragen

Als je niet of nauwelijks kunt werken, kun je meestal een uitkering krijgen.

Was je op het moment van ziek worden in loondienst, dan kun je na 2 jaar ziekte in aanmerking komen voor een WIA-uitkering.

Als je nog niet eerder in loondienst was, zijn er twee mogelijkheden:

• Kun je nog wel (deels) werken? Dan heb je misschien recht op een bijstandsuitkering.
• Heb je voor je 18e of tijdens je studie een ziekte of handicap gekregen en kun je daardoor nooit meer werken? Dan heb je recht op Wajong. Op jongpit.nl lees je tips waar je op kunt letten als je Wajong aanvraagt.